Niedokrwistość wymaga odpowiedniego postępowania dietetycznego, właściwej suplementacji, a w ciężkich przypadkach nawet transfuzji krwi. Tabletki z żelazem i inne preparaty na anemię znajdziesz w internetowej Aptece Centralnej.

19.02.2025

Anemia. Przyczyny, objawy i sposoby leczenia niedokrwistości

Anemia, czyli niedokrwistość to stan obniżonej ilości czerwonych krwinek lub obniżony poziom hemoglobiny – białka odpowiedzialnego za transport tlenu do komórek. Objawy anemii obejmują zazwyczaj wynikające z niedotlenienia tkanek zmęczenie, bladość skóry, osłabienie czy trudności z koncentracją. Przyczyn tego schorzenia upatruje się najczęściej w niewłaściwym odżywianiu, jednak anemia może być również następstwem chorób przewlekłych, takich jak choroba nowotworowa, celiakia czy choroby autoimmunologiczne. Właściwe zdiagnozowanie źródła problemu pomoże wdrożyć odpowiednie leczenie.

Niedokrwistość objawy

Do typowych objawów niedokrwistości należą: przewlekłe zmęczenie, osłabienie, zawroty głowy oraz bladość skóry i błon śluzowych. Często występują także problemy z koncentracją, szybkie bicie serca (tachykardia) oraz uczucie duszności, szczególnie podczas wysiłku. U niektórych osób mogą pojawić się bóle głowy, łamliwość paznokci czy wypadanie włosów. Objawy te wynikają z niedoboru tlenu w tkankach, co jest bezpośrednim skutkiem obniżonego poziomu hemoglobiny lub liczby czerwonych krwinek. 

Morfologia krwi – podstawowy sposób diagnozowania niedokrwistości

Morfologia krwi to badanie diagnostyczne, które pozwala ocenić ogólny stan zdrowia i wykryć niedokrwistość. W ramach badania krwi w kierunku anemii analizuje się kluczowe parametry, takie jak poziom hemoglobiny, liczba czerwonych krwinek (erytrocytów) oraz wskaźnik hematokrytu. Z kolei wskaźniki takie jak MCV (średnia objętość krwinki) czy MCH (średnia masa hemoglobiny w krwince) pomogą określić rodzaj anemii.

Wyniki badania krwi. Co wskazuje na anemię?

O anemii mówi się, gdy stężenie hemoglobiny lub całkowita objętość krwinek czerwonych (hematokryt) są poniżej dolnej granicy normy.

Normy stężenia hemoglobiny wynoszą:

  • u noworodków -18–22 g/dl
  • u 3-miesięcznego niemowlęcia — 14–17 g/dl
  • u dorosłego mężczyzny — 14–16 g/dl
  • u kobiet — 12–14 g/dl

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) niedokrwistością określa spadek stężenia hemoglobiny poniżej:

  • 11 g/dl u dzieci w wieku od 6 miesięcy do 6 lat
  • 12 g/dl u dzieci 6–14-letnich
  • 13 g/dl u mężczyzn
  • 12 g/dl u kobiet
  • 11 g/dl u kobiet w ciąży

Niedokrwistość, w zależności od stężenia hemoglobiny, określa się jako łagodną, umiarkowaną lub ciężką.  Wyniki badań krwi powinny być zawsze zinterpretowane przez lekarza, który na ich podstawie może określić przyczynę anemii i zaproponować odpowiednie leczenie.

Jak leczyć anemię?

Leczenie anemii powinno być dostosowane do jej przyczyny i stopnia zaawansowania. Najczęściej stosowaną metodą jest suplementacja żelaza, witaminy B12 lub kwasu foliowego. Preparaty te dostępne są w różnych formach, takich jak tabletki, kapsułki czy syropy, co pozwala dopasować terapię do indywidualnych potrzeb pacjenta. W przypadku anemii spowodowanej chorobami przewlekłymi lub dużą utratą krwi, konieczne mogą być bardziej zaawansowane rozwiązania, takie jak transfuzja krwi. Ważną rolę odgrywa także dieta, która powinna być bogata w produkty zawierające żelazo oraz witaminy i składniki odżywcze wspierające jego wchłanianie i produkcję czerwonych krwinek. Regularne badania kontrolne pozwalają monitorować efekty leczenia i zapobiegać nawrotom.

Żelazo tabletki

Suplementy diety i leki z żelazem to jedna z najczęściej stosowanych form leczenia anemii spowodowanej niedoborem tego pierwiastka. Żelazo w tabletkach, syropie czy proszku pomaga zwiększyć poziom żelaza w organizmie, a tym samym wspiera produkcję hemoglobiny i czerwonych krwinek. W aptekach dostępne są preparaty zawierające różne formy żelaza, które różnią się pod względem składu, przyswajalności i zastosowania. Każda z tych form ma swoje zalety i ograniczenia. Przed rozpoczęciem suplementacji warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, aby dobrać preparat najlepiej odpowiadający potrzebom organizmu. 

  • Siarczan żelaza (II) to najczęściej stosowana forma żelaza w leczeniu anemii. Charakteryzuje się wysoką przyswajalnością, ale może powodować działania niepożądane ze strony układu pokarmowego, takie jak nudności czy zaparcia.
  • Fumaran żelaza (II) jest alternatywą dla siarczanu żelaza. Jest łagodniejszy dla żołądka, a jednocześnie skuteczny w uzupełnianiu niedoborów. Po preparaty zawierające fumaran żelaza (II) są chętnie wybierane przez osoby z wrażliwym układem pokarmowym.
  • Gluonian żelaza (II) to forma o nieco niższej przyswajalności, ale łagodna dla przewodu pokarmowego. Stosowany głównie w łagodnych przypadkach niedoboru żelaza.
  • Chelaty żelaza (np. żelazo w formie diglicynianu) to nowoczesna forma charakteryzująca się bardzo wysoką biodostępnością i minimalnym ryzykiem działań niepożądanych. Szczególnie polecana osobom z problemami z wchłanianiem żelaza.
  • Żelazo hemowe to forma żelaza najbardziej zbliżona do tej, która występuje w mięsie. Cechuje się wysoką przyswajalnością i rzadko powoduje skutki uboczne.

Co jeść przy anemii?

Dieta odgrywa kluczową rolę w leczeniu i zapobieganiu anemii. Aby zwiększyć poziom żelaza w organizmie i wspierać produkcję czerwonych krwinek, warto sięgać po produkty bogate w ten pierwiastek oraz inne składniki odżywcze, takie jak witamina C, kwas foliowy i witamina B12

  • Produkty bogate w żelazo hemowe: czerwone mięso, wątróbka, drób i ryby – są najlepiej przyswajalnym źródłem żelaza.
  • Produkty roślinne z żelazem niehemowym: szpinak, jarmuż, buraki, soczewica, ciecierzyca i tofu.
  • Żywność bogata w witaminę C (np. cytrusy, papryka, pomidory, natka pietruszki) będzie wspierać przyswajanie żelaza z produktów roślinnych.
  • Produkty zawierające witaminę B12: jaja, mleko, sery oraz ryby, takie jak łosoś czy makrela.
  • Źródła kwasu foliowego: zielone warzywa liściaste, awokado, brokuły oraz produkty pełnoziarniste.

Dobrze zbilansowana, bogata w powyższe produkty dieta może znacząco poprawić wyniki krwi i zmniejszyć objawy niedokrwistości.

Transfuzja krwi

Transfuzja to zabieg medyczny polegający na przetoczeniu krwi lub jej składników, takich jak czerwone krwinki, osocze czy płytki krwi. Przetaczanie krwi stosowane jest w przypadku ciężkiej anemii, zwłaszcza gdy niedokrwistość jest wynikiem dużej utraty krwi, chorób przewlekłych lub zaburzeń produkcji czerwonych krwinek w szpiku kostnym. Transfuzja krwi może szybko poprawić poziom hemoglobiny i liczbę czerwonych krwinek, co pozwala na przywrócenie odpowiedniego poziomu tlenu we krwi i złagodzenie objawów anemii, takich jak duszność, osłabienie czy zawroty głowy. Decyzję o przetoczeniu krwi podejmuje lekarz, uwzględniając stan pacjenta, wyniki badań oraz ryzyko związane z transfuzją. Choć transfuzje są skuteczne w leczeniu ciężkiej anemii, są zazwyczaj zarezerwowane dla pacjentów w stanie zagrożenia życia. 

Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Ewa Rutkowska-Król – redaktor naczelna z ponad 10-letnim doświadczeniem, specjalizująca się w tworzeniu treści produktowych oraz artykułów o tematyce medycznej. Przez lata miała okazję współpracować z różnymi firmami z branży zdrowia i farmacji, dostarczając merytoryczne i angażujące teksty. Jej pasją jest przekształcanie skomplikowanych zagadnień medycznych w przystępne treści, które pomagają czytelnikom lepiej zrozumieć świat zdrowia i dbania o siebie.


PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ

Wzdęcia brzucha – objaw przejedzenia, nietolerancji pokarmowej, a może groźnego dla zdrowia schorzenia? Jakie są domowe sposoby i dostępne bez recepty leki na wzdęcia?
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Wzdęcia brzucha – objaw przejedzenia, nietolerancji pokarmowej, a może groźnego dla zdrowia schorzenia? Jakie są domowe sposoby i dostępne bez recepty leki na wzdęcia?

Wzdęcia brzucha to powszechny problem, który choć zazwyczaj nie stanowi poważnego zagrożenia dla zdrowia, może znacząco wpływać na komfort życia. Wzdęcia wynikają z nadmiaru gazów w jelitach, co najczęściej wiąże się z uczuciem rozdęcia, pełności i bólem brzucha. Aby móc skutecznie radzić sobie nadmiarem gazów warto poznać przyczyny, metody leczenia oraz domowe sposoby na wzdęcia. Wzdęty brzuch przyczyny Wzdęty brzuch to nieprzyjemny objaw będący wynikiem między innymi nadmiernej ilości gazów w jelitach, nietolerancji pokarmowych, problemów z trawieniem, zatrucia czy infekcji oraz zaparć. Wzdęcia mogą towarzyszyć także chorobom układu pokarmowego, a w przypadku kobiet – problemów ginekologicznych. Wzdęty brzuch po jedzeniu Nieprawidłowa, ciężkostrawna dieta bogata w gazotwórcze bądź tłuste produkty oraz spożywanie posiłków w pośpiechu to czynniki, które mogą prowadzić do wzdęć po jedzeniu Połykanie powietrza podczas jedzenia, picia, żucia gumy lub rozmawiania może prowadzić do wzdęć. Niektóre produkty spożywcze mogą powodować nadprodukcję gazów w przewodzie pokarmowym. Do produktów gazotwórczych należą między innymi fasola, kapusta, brukselka, cebula, brokuły, gazowane napoje i produkty mleczne. Wzdęcia po jedzeniu mogą wywoływać także nietolerancje pokarmowe — nietolerancja laktozy może powodować wzdęcia po spożyciu produktów mlecznych, a nietolerancję fruktozy może powodować trudności w trawieniu niektórych owoców, warzyw i słodzików. Spożywanie dużych ilości jedzenia podczas jednego posiłku może wpływać na czas trawienia i prowadzić do wzdęć. Nadmiar tłuszczów może opóźniać opróżnianie się żołądka, co może powodować wzdęcia. Brzuch jak balon — choroby "Brzuch jak balon" to określenie używane dla opisania wzdęcia lub dyskomfortu w okolicach brzucha. Uczucie to może być związane z różnymi schorzeniami, takimi jak IBS, choroba  Leśniowskiego-Crohna, zaparcia, zapalenie jelita czy infekcje. Zespół jelita drażliwego (IBS) to schorzenie przewodu pokarmowego, które może powodować wzdęcia, ból brzucha, zmiany w rytmie wypróżnień i inne problemy trawienne. Choroba Leśniowskiego-Crohna to przewlekła choroba zapalna jelit, która może objawiać się między innymi wzdęciami, bólami brzucha i biegunką. Osoby cierpiące na celiakię mogą doświadczać wzdęć po spożyciu pokarmów zawierających gluten. Zaparcia i nagromadzenie kału w jelitach może prowadzić do uczucia wzdęcia. Zapalenie jelita grubego, zwłaszcza w postaci wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, może objawiać się bólami brzucha, wzdęciami i biegunką. Bakteryjne lub wirusowe infekcje jelitowe mogą powodować wzdęcia, biegunki i inne objawy ze strony układu pokarmowego. Wzdęty brzuch przyczyny ginekologiczne Spuchnięty brzuch u kobiet może mieć swoje źródło również w problemach ginekologicznych.  Zespół policystycznych jajników (PCOS) to powodujące wzdęcia brzucha schorzenie charakteryzujące się obecnością torbieli na jajnikach. Endometrioza to choroba ginekologiczna, w której przebiegu komórki podobne do błony śluzowej macicy rosną poza nią. Może to powodować wzdęcia i ból brzucha oraz problemy z układem trawiennym. Torbiele jajnika - duże torbiele mogą powodować niewielkie powiększenie brzucha i uczucie wzdęcia. Mięśniaki macicy to rosnące w macicy guzy, które w zależności od ich rozmiaru i położenia, mogą powodować uczucie pełnego brzucha. Niedrożność jajowodów może prowadzić do wzdęć i wywoływać uczucia rozpierania. Ciąża pozamaciczna rozwijająca się najczęściej w jajowodzie, może powodować wzdęcie i ból brzucha. Zakrzepica w okolicach miednicy może wpływać na krążenie krwi i powodować wzdęcia i zaparcia. Niektóre kobiety mogą doświadczać wzdęć na skutek zmian hormonalnych związanych z cyklem menstruacyjnym. Kobieta doświadczająca wzdęć brzucha w połączeniu z innymi objawami, takimi jak ból, nieregularne krwawienia, trudności w oddawaniu moczu czy zmiany w cyklu menstruacyjnym, powinna niezwłocznie skonsultować się z lekarzem ginekologiem. Diagnostyka ginekologiczna, w tym badania obrazowe, badania krwi i inne, może być konieczna w celu zidentyfikowania przyczyny problemu i ustalenia odpowiedniego leczenia.

czytaj
Adaptogeny - naturalne wsparcie w walce ze stresem
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Adaptogeny - naturalne wsparcie w walce ze stresem

Życie w ciągłym stresie, nadmiar obowiązków i brak czasu na regenerację mogą odbić się negatywnie na zdrowiu i samopoczuciu. Poszukując naturalnych sposobów na wsparcie organizmu w walce z codziennymi wyzwaniami, warto sięgnąć po adaptogeny – rośliny i zioła, które zwiększają odporność na stres, poprawiają koncentrację i przywracają równowagę emocjonalną. Znajomość adaptogenów oraz sposobu ich działania pomoże świadomie wprowadzić je do diety oraz odkryć ich potencjał w naturalnym wspieraniu zdrowia. Adaptogeny co to? Adaptogeny to naturalne substancje pochodzenia roślinnego wykorzystywane od wieków w medycynie ajurwedyjskiej i chińskiej. Ich działanie polega na wzmacnianiu odporności na czynniki stresogenne, zarówno fizyczne, jak i psychiczne, ponadto pomagają zwiększyć energię, poprawić koncentrację oraz wspierać układ odpornościowy. 

czytaj
Wypadanie włosów u mężczyzn – przyczyny łysiny, rodzaje łysienia i sposoby leczenia
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Wypadanie włosów u mężczyzn – przyczyny łysiny, rodzaje łysienia i sposoby leczenia

Choć wypadanie włosów i łysienie może być postrzegane jako naturalna konsekwencja starzenia się, dla wielu mężczyzn stanowi to istotny problem emocjonalny, prowadzący do utraty pewności siebie i zakłócenia postrzegania własnej atrakcyjności. Znajomość przyczyn problemu oraz umiejętność rozpoznania rodzaju łysienia może pomóc w doborze odpowiedniej kuracji, która zahamuje proces utraty włosów, wzmocni cebulki i będzie stymulować porost nowych kosmyków. Dlaczego wypadają włosy? Przyczyny łysienia u mężczyzn Do najczęściej wymienianych powodów utraty włosów u mężczyzn wymienia się geny, hormony, starzenie, stres, a także choroby dermatologiczne, nieprawidłowe nawyki pielęgnacyjne i niehigieniczny tryb życia.  Najczęstszą przyczyną łysienia u mężczyzn jest dziedziczność. Hormony, zwłaszcza dihydrotestosteron (DHT), odgrywają istotną rolę w łysieniu u mężczyzn. DHT może powodować, że włosy stają się cieńsze i słabsze, a w rezultacie prowadzić do wypadania włosów. Wraz z wiekiem u wielu mężczyzn obserwuje się naturalne przerzedzenie włosów. Proces ten może być przyspieszony przez inne czynniki, takie jak genetyka czy zmiany hormonalne. Silny stres może wpływać na funkcjonowanie organizmu, w tym również na zdrowie włosów. Stres może prowadzić do nadmiernego wypadania włosów u mężczyzn. Dieta uboga między innymi w żelazo, cynk czy witaminy z grupy B, może prowadzić do osłabienia włosów. Niektóre choroby skóry głowy, takie jak łupież, łuszczyca czy zapalenie mieszków włosowych, mogą powodować wypadanie włosów u mężczyzn. Palenie papierosów może wpływać na krążenie krwi w skórze głowy i prowadzić do osłabienia włosów oraz ich wypadania. Częste stosowanie preparatów do stylizacji włosów, takich jak żele czy lakiery, może przyczynić się do uszkodzenia kosmyków.

czytaj
Infekcje pochwy – rodzaje, diagnostyka i leczenie
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Infekcje pochwy – rodzaje, diagnostyka i leczenie

Infekcje intymne dotykają kobiet w różnym wieku. Mogą być spowodowane przez różne czynniki, w tym przez drożdżaki, bakterie, wirusy oraz inne mikroorganizmy. Każdy rodzaj infekcji charakteryzuje się unikalnymi objawami i wymaga specyficznego podejścia terapeutycznego. Znajomość przyczyn infekcji pochwy może uchronić przed ich nawrotami, a umiejętność szybkiego rozpoznawania objawów pozwoli niezwłocznie wdrożyć odpowiednie postępowanie i skuteczne leczenie. Rodzaje i objawy kobiecych infekcji intymnych Infekcje intymne u kobiet mogą być spowodowane różnymi czynnikami, w tym drożdżakami, bakteriami lub wirusami.  Grzybica pochwy Grzybica pochwy, znana również jako kandydoza lub drożdżyca pochwy, jest bardzo częstym schorzeniem spowodowanym nadmiernym wzrostem grzybów z rodzaju Candida, najczęściej Candida albicans. Objawy grzybicy pochwy obejmują białe, gęste, serowate upławy, świąd i pieczenie w okolicy pochwy, łechtaczki oraz warg sromowych, a także zaczerwienienie i bolesny obrzęk wokół narządów płciowych. Bakteryjne zapalenie pochwy – waginoza bakteryjna Bakteryjne zapalenie pochwy to stan zapalny spowodowany zaburzeniem naturalnej równowagi bakteryjnej w pochwie. W przypadku waginozy bakteryjnej dochodzi do wzrostu liczby szkodliwych bakterii względem korzystnych bakterii głównie Lactobacillus, co prowadzi do infekcji.  Objawy bakteryjnego zapalenia pochwy mogą obejmować obfite, rzadkie upławy o szarej, białawej lub zielonkawej barwie, często o charakterystycznym rybim zapachu, świąd i pieczenie, szczególnie także podczas oddawania moczu, a także zaczerwienienie i obrzęk okolic narządów płciowych. Wirusowe infekcje pochwy Wirusowe infekcje pochwy to rodzaj infekcji przenoszonych drogą płciową, do których należą między innymi opryszczka genitalna (herpes genitalis) i wirus brodawczaka ludzkiego (HPV). Objawami opryszczki genitalnej są najczęściej pęcherzyki i owrzodzenia w okolicy genitaliów, ból, świąd, pieczenie lub mrowienie w obszarze zainfekowanym. Mogą wystąpić także objawy ogólne, takie jak gorączka, bóle mięśniowe i zmęczenie. Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) natomiast objawia się występowaniem małych, miękkich grudek lub narośli w okolicy genitaliów lub odbytu, czasami mogą pojawić się krwawienia podczas stosunku płciowego.  Wirusowe infekcje pochwy mogą prowadzić do poważnych komplikacji, dlatego ważne jest stosowanie odpowiednich metod zapobiegania, takich jak unikanie przypadkowych kontaktów seksualnych, korzystanie z prezerwatyw podczas stosunku płciowego i regularne badania kontrolne.

czytaj