17.04.2025
Nadmierna potliwość – rodzaje, przyczyny i leczenie nadpotliwości
Nadpotliwość, znana również jako hiperhydroza, jest stanem charakteryzującym się nadmiernym wydzielaniem potu, w ilości, która wykracza poza to, co jest konieczne do utrzymania normalnej termoregulacji ciała. Nadmierne pocenie może występować lokalnie (np. na dłoniach, stopach, twarzy, pachach) lub może być uogólnione, obejmując większe obszary ciała. Nadpotliwość może mieć znaczący wpływ na życie codzienne, wywołując dyskomfort fizyczny, a także może wpływać na samopoczucie i pewność siebie. Rozpoznanie rodzaju nadpotliwości jest kluczowe dla opracowania skutecznej strategii leczenia lub zarządzania objawami.
Rodzaje nadpotliwości
Nadmierne pocenie się może być wynikiem nadpotliwości pierwotnej lub związanej z niektórymi stanami zdrowotnymi i stosowanymi lekami hiperhydrozy wtórnej.
Pierwotna nadpotliwość
Nadpotliwość pierwotna zwykle rozpoczyna się w dzieciństwie lub w okresie dojrzewania i najczęściej dotyka określonych obszarów ciała. Jej przyczyna może mieć podłoże genetyczne, emocjonalne lub środowiskowe. Hiperhydroza objawiająca się nadpotliwością dłoni, nadmiernym poceniem pod pachami czy nadmierna potliwość całego ciała może poważnie utrudniać codzienne czynności oraz wpływać negatywnie na stan emocjonalny i kontakty społeczne. Spocone, mokre dłonie uniemożliwią często utrzymanie przedmiotów czy wykonywanie precyzyjnych zadań, a nawet wywołują opór przed zwykłym, grzecznościowym podaniem ręki na przywitanie, a mokre od potu ubrania i nieprzyjemny zapach związany z wilgocią i rozwojem bakterii mogą wywoływać dyskomfort psychiczny i utratę pewności siebie w sytuacjach międzyludzkich.
Wtórna nadpotliwość
Nadpotliwość wtórna to stan, w którym nadmierne pocenie się jest skutkiem innego schorzenia lub czynnika zewnętrznego. W przeciwieństwie do pierwotnej nadpotliwości, która jest zwykle dziedziczna i koncentruje się na określonych obszarach ciała, nadpotliwość wtórna może dotyczyć większych obszarów ciała i rozwija się w odpowiedzi na różne przyczyny. Powodem wtórnej nadpotliwości jest często cukrzyca, otyłość, menopauza, nadczynność tarczycy, a także infekcje. Nadmierne pocenie wywołać mogą również niektóre leki, takie ja antydepresanty czy leki przeciwgorączkowe.
Przyczyny nadmiernego pocenia się
Nadpotliwość może być spowodowana przez różne czynniki, zarówno fizjologiczne, środowiskowe jak i emocjonalne. Wśród najczęstszych przyczyn nadmiernego pocenia wymienia się: warunki zewnętrzne, takie jak wysoka temperatura powietrza czy wilgotność, silne emocje, aktywność fizyczna, zmiany i zaburzenia hormonalne, a także sposób odżywiania czy stosowane leki.
- Wysokie temperatury i wilgotność powietrza mogą zmuszać organizm do zwiększonego pocenia się w celu utrzymania odpowiedniej temperatury ciała.
- Silne emocje, stres i niepokój mogą wywoływać reakcje w układzie nerwowym, które prowadzą do nadmiernej aktywności gruczołów potowych.
- Intensywny wysiłek fizyczny prowadzi do zwiększonej produkcji ciepła w organizmie, co może skutkować nadmiernym poceniem się.
- Zmiany hormonalne związane z okresem dojrzewania, ciąża, menopauza oraz zaburzenia hormonalne takie jak problemy z tarczycą czy cukrzyca, mogą prowadzić do nadmiernej potliwości.
- Nadmierna potliwość może być także skutkiem ubocznym stosowania leków, takich jak niektóre leki przeciwpadaczkowe, antydepresanty czy leki na nadciśnienie.
- Stosowanie ostrych przypraw, nadmiernie spożywany alkohol, kofeina czy duże ilości ciepłych napojów, może zwiększyć ryzyko nadmiernego pocenia się.
- Osoby z nadwagą lub otyłością mogą być bardziej narażone na nadmierne pocenie się ze względu na zwiększone obciążenie dla układu krążenia i większą produkcję ciepła.
Pamiętać należy, że nadmierne pocenie się może być także objawem pewnych schorzeń. Jeśli nadpotliwość utrzymuje się niezależnie od warunków pogodowych, aktywności fizycznej czy stylu życia i sposobu odżywiania, warto skonsultować się z lekarzem w celu ustalenia przyczyny i podjęcia odpowiedniego leczenia.
Co zrobić żeby się nie pocić?
Przy nadmiernej potliwości kluczowa jest odpowiednia higiena z użyciem zmniejszających aktywność gruczołów potowych środków kosmetycznych. Regularne mycie ciała, zwłaszcza obszarów dotkniętych nadpotliwością (pachy, stopy, okolice intymne) może pomóc w usuwaniu bakterii i zapobieganiu nieprzyjemnemu zapachowi. Na oczyszczoną i dokładnie osuszoną skórę należy następnie zastosować odpowiedni, dobrany do rodzaju skóry antyperspirant. Wybierając antyperspirant, sięgnąć należy po produkty zawierające w składzie związki glinu, które pomagają blokować gruczoły potowe i kontrolować nadmierne pocenie się. Alternatywę dla tradycyjnych antyperspirantów stanowią dezodoranty mineralne, które do kontrolowania nieprzyjemnego zapachu potu wykorzystują naturalne składniki mineralne. Należy jednak podkreślić, że dezodoranty mineralne (np. ałun potasowy lub amonowy) nie działają jak antyperspiranty, więc nie zmniejszają ilości wydzielanego potu, a jedynie kontrolują jego zapach poprzez hamowanie wzrostu bakterii. Poza doborem odpowiednich środków myjących i kontrolujących pocenie równie ważny jest dobór odpowiedniej odzieży. Noszenie przewiewnych, wykonanych z naturalnych materiałów (len, bawełna, bambus, naturalny jedwab) ubrań o swobodnym, niekrępującym ruchów kroju pozwoli skórze oddychać, zapewni odpowiednią cyrkulację powietrza i będzie odprowadzało wilgoć na zewnątrz. W kontrolowaniu napotliwości ważny jest także zdrowy styl życia – unikanie potencjalnych czynników wyzwalających (pikantnej żywności, alkoholu, kofeiny oraz gorących napojów), stosowanie technik relaksacyjnych, aby zmniejszyć poziom stresu i lęku oraz regularna aktywność fizyczna, zdrowa dieta i odpowiednia ilość snu mogą pomóc w utrzymaniu równowagi hormonalnej i emocjonalnej i zmniejszeniu ryzyka nadmiernej potliwości.
W przypadku trwałego lub nasilającego się problemu z nadmiernym poceniem się warto skonsultować się z lekarzem, który może zalecić odpowiednie badania i zaproponować dalsze kroki. W niektórych przypadkach nadmierne pocenie się może wymagać specjalistycznej opieki medycznej.
Leczenie nadpotliwości
W przypadkach silnej, utrudniającej funkcjonowanie nadpotliwości lekarz może zaproponować leczenie farmakologiczne, zastosowanie toksyny botulinowej lub jonoforezy, a nawet procedury chirurgiczne.
- Leki przeciwpotne - w przypadkach ciężkiej nadpotliwości lekarz może zalecić leki przeciwpotne, takie jak leki antycholinergiczne, które pomagają kontrolować nadmierną potliwość.
- Terapia botulinowa - wstrzyknięcie toksyny botulinowej w obszarach o największej aktywności gruczołów potowych może czasowo zablokować ich działanie i zmniejszyć nadmierną potliwość.
- Jonoforeza to metoda wykorzystująca prąd elektryczny do zmniejszenia aktywności gruczołów potowych, która może być stosowana w leczeniu nadpotliwości dłoni, stóp i pach.
- Procedury chirurgiczne - w skrajnych przypadkach, gdy inne metody leczenia nie przynoszą ulgi, można rozważyć leczenie chirurgiczne, takie jak sympatektomia, polegająca na odcięciu nerwów odpowiedzialnych za regulację potu.
Warto pamiętać, że skuteczne leczenie nadpotliwości wymaga indywidualnego podejścia i może obejmować kombinację różnych metod.
Bibliografia:
- Jabłonowska O., Woźniacka A., Dziankowska-Bartkowiak B., Nadmierna potliwość – przyczyny i możliwości terapeutyczne, Dermatol Rev/Przegl Dermatol 2020, 107, 246–256.
- Sazanów-Lubelski J., Bergler-Czop B., Barasińska P., Noga N., Nadpotliwość – patogeneza i metody leczenia, Dermatol Rev/Przegl Dermatol 2018, 105, 523–533.
- Wydro D., Leczenie nadpotliwości dłoni i pach toksyna botulinową typu metodą mezoporacji. Online: https://www.researchgate.net/profile/Dorota-Wydro/publication/270905006_Leczenie_nadpotliwosci_dloni_i_pach_toksyna_botulinowa_typu_A_metoda_mezoporacji_A_treatment_of_axillary_and_palmary_hyperhidrosis_by_mesoporation_with_botulinum_toxin_A/links/55c4cea208aebc967df38036/Leczenie-nadpotliwosci-dloni-i-pach-toksyna-botulinowa-typu-A-metoda-mezoporacji-A-treatment-of-axillary-and-palmary-hyperhidrosis-by-mesoporation-with-botulinum-toxin-A.pdf [dostęp: 15.04.2025]
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Ewa Rutkowska-Król – redaktor naczelna z ponad 10-letnim doświadczeniem, specjalizująca się w tworzeniu treści produktowych oraz artykułów o tematyce medycznej. Przez lata miała okazję współpracować z różnymi firmami z branży zdrowia i farmacji, dostarczając merytoryczne i angażujące teksty. Jej pasją jest przekształcanie skomplikowanych zagadnień medycznych w przystępne treści, które pomagają czytelnikom lepiej zrozumieć świat zdrowia i dbania o siebie.
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Wrastające włoski – dlaczego włosy rosną pod skórę i jak temu zapobiegać?
Wrastające włoski to powszechny problem natury estetycznej, pojawiający się szczególnie po depilacji czy goleniu. Osłabiony w wyniku depilacji lub niewłaściwie przycięty maszynką włos zamiast przebić się przez powierzchnię skóry rośnie pod skórą, która reaguje stanem zapalnym, prowadząc do nieestetycznych i niekomfortowych zmian, a nawet do infekcji. Wśród przyczyn wrastających włosków poza niewłaściwą techniką golenia wymienia się także nieprawidłową pielęgnację skóry oraz predyspozycje genetyczne. Znajomość przyczyn i odpowiednie postępowanie przed i po depilacji mogą znacznie poprawić wygląd skóry oraz zmniejszyć ryzyko bolesnego wrastania włosków.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Nadmierna potliwość – rodzaje, przyczyny i leczenie nadpotliwości
Nadpotliwość, znana również jako hiperhydroza, jest stanem charakteryzującym się nadmiernym wydzielaniem potu, w ilości, która wykracza poza to, co jest konieczne do utrzymania normalnej termoregulacji ciała. Nadmierne pocenie może występować lokalnie (np. na dłoniach, stopach, twarzy, pachach) lub może być uogólnione, obejmując większe obszary ciała. Nadpotliwość może mieć znaczący wpływ na życie codzienne, wywołując dyskomfort fizyczny, a także może wpływać na samopoczucie i pewność siebie. Rozpoznanie rodzaju nadpotliwości jest kluczowe dla opracowania skutecznej strategii leczenia lub zarządzania objawami. Rodzaje nadpotliwości Nadmierne pocenie się może być wynikiem nadpotliwości pierwotnej lub związanej z niektórymi stanami zdrowotnymi i stosowanymi lekami hiperhydrozy wtórnej. Pierwotna nadpotliwość Nadpotliwość pierwotna zwykle rozpoczyna się w dzieciństwie lub w okresie dojrzewania i najczęściej dotyka określonych obszarów ciała. Jej przyczyna może mieć podłoże genetyczne, emocjonalne lub środowiskowe. Hiperhydroza objawiająca się nadpotliwością dłoni, nadmiernym poceniem pod pachami czy nadmierna potliwość całego ciała może poważnie utrudniać codzienne czynności oraz wpływać negatywnie na stan emocjonalny i kontakty społeczne. Spocone, mokre dłonie uniemożliwią często utrzymanie przedmiotów czy wykonywanie precyzyjnych zadań, a nawet wywołują opór przed zwykłym, grzecznościowym podaniem ręki na przywitanie, a mokre od potu ubrania i nieprzyjemny zapach związany z wilgocią i rozwojem bakterii mogą wywoływać dyskomfort psychiczny i utratę pewności siebie w sytuacjach międzyludzkich. Wtórna nadpotliwość Nadpotliwość wtórna to stan, w którym nadmierne pocenie się jest skutkiem innego schorzenia lub czynnika zewnętrznego. W przeciwieństwie do pierwotnej nadpotliwości, która jest zwykle dziedziczna i koncentruje się na określonych obszarach ciała, nadpotliwość wtórna może dotyczyć większych obszarów ciała i rozwija się w odpowiedzi na różne przyczyny. Powodem wtórnej nadpotliwości jest często cukrzyca, otyłość, menopauza, nadczynność tarczycy, a także infekcje. Nadmierne pocenie wywołać mogą również niektóre leki, takie ja antydepresanty czy leki przeciwgorączkowe.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Trądzik różowaty – charakterystyka choroby i sprawdzone metody leczenia
Trądzik różowaty to schorzenie dermatologiczne charakteryzujące się przewlekłym stanem zapalnym skóry twarzy, który może prowadzić do rumienia, widocznych naczynek krwionośnych oraz wykwitów. Choć bywa mylony z trądzikiem pospolitym, trądzik różowaty ma zupełnie inne przyczyny oraz podejścia do leczenia. Poniżej przyjrzymy się bliżej trądzikowi różowatemu, jego potencjalnym przyczynom, charakterystycznym objawom oraz metodom ich łagodzenia. Poznanie czynników, które mogą przyczyniać się do nasilenia trądziku różowatego, pomoże skutecznie zarządzać tym schorzeniem oraz zapobiegać nawrotom. Trądzik różowaty przyczyny Trądzik różowaty to przewlekła choroba skóry, która objawia się rumieniem, grudkami i krostkami, głównie na twarzy. Chociaż nie ma jednej jasnej przyczyny trądziku różowatego, istnieje wiele czynników, które mogą przyczyniać się do jego występowania. Dziedziczność — istnieje genetyczna skłonność do trądziku różowatego. Jeśli ktoś w rodzinie cierpiał na tę chorobę, istnieje większe ryzyko jej wystąpienia u innych członków rodziny. Rozszerzone naczynka krwionośne — w trądziku różowatym naczynia krwionośne w skórze twarzy mogą być bardziej skłonne do rozszerzania się i stają się bardziej widoczne, co prowadzi do rumienia i zaczerwienienia. Stany zapalne — zapalenie skóry może być jednym z głównych czynników prowadzących do trądziku różowatego. Skóra staje się podrażniona i wrażliwa, co może prowadzić do pojawienia się zaczerwienień i krostek. Czynniki środowiskowe — ekspozycja na działanie promieni słonecznych, zimno, wiatr, gorące napoje, pikantne potrawy i inne czynniki środowiskowe mogą nasilać objawy trądziku różowatego. Nadmierne spożycie alkoholu — picie alkoholu może rozszerzać naczynia krwionośne w skórze, co może prowadzić do zaostrzenia się objawów trądziku różowatego. Stres — stres może prowadzić do nasilenia stanów zapalnych w organizmie, co może mieć wpływ na pojawienie się objawów trądziku różowatego. Nieprawidłowa pielęgnacja skóry – nadmierne złuszczanie, stosowanie drażniących substancji chemicznych czy złe nawyki pielęgnacyjne mogą prowadzić do podrażnienia skóry i nasilenia objawów trądziku różowatego. Choroby współistniejące — u niektórych osób trądzik różowaty może być związany z innymi chorobami skórnymi, takimi jak łuszczyca, łojotokowe zapalenie skóry, czy atopowe zapalenie skóry.
czytaj
Ewa Rutkowska-Król
Redaktor naczelna
Co to jest łuszczyca, jakie są jej przyczyny i jak ją skutecznie leczyć?
Łuszczyca to przewlekła, zapalna choroba skóry, która objawia się charakterystycznymi zmianami skórnymi, najczęściej na kolanach, łokciach, owłosionej skórze głowy oraz plecach. Mimo że łuszczyca nie jest chorobą zakaźną, może znacząco wpływać na jakość życia pacjentów, zarówno pod względem fizycznym, jak i emocjonalnym. Choć przyczyny łuszczycy nie są jeszcze do końca poznane, wiadomo, że istotną rolę odgrywają tu czynniki genetyczne, immunologiczne oraz środowiskowe. Nowoczesne metody leczenia mogą skutecznie łagodzić przebieg tej choroby, a sprawdzone kosmetyki do codziennej pielęgnacji poprawią komfort życia pacjentów. Jak wygląda łuszczyca? Objawy łuszczycy Objawy łuszczycy mogą różnić się w zależności od jej typu i nasilenia. U jednych osób mogą być stosunkowo łagodne i ograniczone do niewielkich obszarów skóry, u innych zaś mogą obejmować duże powierzchnie ciała, co wpływa na jakość życia pacjenta. Łuszczyca objawia się najczęściej charakterystycznymi czerwonymi zmianami skórnymi, które pokryte są srebrzystą łuską. Zazwyczaj występują one łokcie, kolana, owłosioną skórę głowy oraz dolną części pleców, choć mogą wystąpić także na dłoniach, stopach, twarzy czy innych miejscach ciała. Skóra w tych miejscach bywa sucha, a zmiany mogą pękać, powodując krwawienie i ból. Łuszczyca powodować może także intensywne i dokuczliwe swędzenie i pieczenie skóry, czemu towarzyszyć może uczucie napięcia skóry. U osób dotkniętych łuszczycą paznokci może ona powodować zgrubienie płytki, naparstkowanie (pojawianie się małych wgłębień), przebarwienia, żółknięcie, a nawet oddzielanie się paznokci od łożyska (onycholiza). Diagnozowanie łuszczycy Łuszczyca ma unikalny obraz kliniczny, co często umożliwia rozpoznanie choroby bez potrzeby dodatkowych badań. Rozpoznanie łuszczycy zazwyczaj opiera się na wywiadzie medycznym i badaniu skóry przez lekarza dermatologa. Lekarz na podstawie charakterystycznego wyglądu zmian może postawić wstępną diagnozę. W niektórych przypadkach, aby ją potwierdzić, może być konieczne wykonanie biopsji skóry. Biopsja polega na pobraniu małego wycinka zmienionej chorobowo skóry i zbadaniu go pod mikroskopem. Badanie to pozwala wykluczyć inne choroby skóry, które mogą dawać podobne objawy, takie jak egzema czy grzybica. W zależności od przypadku niekiedy przeprowadza się dodatkowe badania, np. badania krwi lub obrazowanie, szczególnie jeśli istnieje podejrzenie zajęcia stawów lub innych układów w organizmie.
czytaj