Niedobór potasu może powodować osłabienie mięśni, arytmię serca, a nawet zwiększać ryzyko osteoporozy. Dostępne bez recepty suplementy diety z potasem znajdziesz w internetowej Aptece Centralnej.

18.11.2024

Potas – objawy niedoboru, skutki nadmiaru i naturalne źródła tego pierwiastka

Potas to minerał niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu, odgrywający istotną rolę w regulacji ciśnienia krwi, funkcjonowaniu mięśni oraz pracy układu nerwowego. Jego niedobór, zwany hipokaliemią, może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak osłabienie mięśni, zaburzenia rytmu serca czy skurcze. Znajomość zapotrzebowania organizmu na potas oraz włączenie naturalnych źródeł tego pierwiastka do codziennej diety pozwoli zapobiec niedoborom, oraz pomoże zachować sprawność i zdrowie.

Właściwości potasu

Potas jest minerałem i elektrolitem, który odgrywa fundamentalną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Jego podstawową właściwością jest zdolność do przewodzenia impulsów nerwowych, co jest niezbędne do skurczu mięśni, w tym mięśnia sercowego. Ponadto potas bierze udział w regulacji ciśnienia krwi, pomagając utrzymać równowagę sodu i płynów w organizmie, jest także istotnym elementem procesów metabolicznych, wpływając na produkcję energii oraz syntezę białek. Potas pomaga również w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej, co jest istotne dla ogólnej homeostazy organizmu. Jego niedobór lub nadmiar może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, co podkreśla znaczenie utrzymania optymalnego poziomu tego minerału.

Objawy niedoboru potasu

Potas jest niezbędny do wielu funkcji życiowych, takich jak regulacja pracy serca, funkcjonowanie mięśni oraz utrzymanie równowagi płynów w organizmie. Hipokaliemia, czyli niedobór tego pierwiastka może dawać różnorodne objawy, począwszy od zmęczenia i osłabienia organizmu, przez skurcze mięśni, po zaburzenia układu trawiennego i wydalniczego czy kołatanie serca.

Niski poziom potasu objawy:

  • zmęczenie i osłabienie - osoby dotknięte hipokaliemią mogą odczuwać ogólne zmęczenie organizmu oraz osłabienie mięśni;
  • zmiany nastroju - niedobór potasu może wpływać na układ nerwowy, prowadząc do zmian nastroju, drażliwości i zaburzeń psychicznych;
  • skurcze mięśni – brak dostatecznej ilości potasu w codziennej diecie może prowadzić do bolesnych skurczów mięśni w kończynach, skurcze te mogą występować spontanicznie lub nasilać się podczas wysiłku fizycznego;
  • zaburzenia rytmu serca - potas jest kluczowy dla prawidłowego funkcjonowania serca, a jego niedobór może prowadzić do niebezpiecznego dla zdrowia nieregularnego bicia serca (arytmii);
  • nadmierne pragnienie - niedostatek potasu może powodować silne pragnienie, co jest reakcją organizmu na próbę kompensacji utraty tego pierwiastka;
  • zmniejszone wydalanie moczu oraz zaparcia - hipokaliemia może prowadzić do zmniejszenia ilości wydalanego moczu, co jest związane z zaburzeniami funkcji nerek, a także powodować problemy trawienne powodując między innymi zaparcia;
  • zwiększone ryzyko osteoporozy – potas pomaga zachować prawidłową gęstość kości, zatem jego długotrwały niedobór może wpływać na ich zdrowie, zwiększając ryzyko rozwoju osteoporozy.

Zapotrzebowanie – ile potasu dziennie należy spożywać?

Normy na potas zostały ustalone na poziomie wystarczającego spożycia dla osób dorosłych i niezależnie od płci i wieku wynoszą one 3500 mg/dobę.

Grupa/wiek (lata) Potas (mg/dobę)

Niemowlęta
0–0,5
0,5–1

400
750

Dzieci
1–3
4–6
7–9

800
1100
1800

Chłopcy
10–12
13–15
16–18

2400
3000
3500

Dziewczęta
10–12
13–15
16–18

2400
3000
3500

Mężczyźni
19–30
31–50
51–65
66–75
> 75

3500
3500
3500
3500
3500

Kobiety
19–30
31–50
51–65
66–75
> 75
ciąża
laktacja


3500
3500
3500
3500
3500
3500
4000


Źródła potasu

Potas powinien być dostarczany organizmowi z różnorodnych, naturalnych źródeł. Do produktów spożywczych bogatych w potas należą przede wszystkim: rośliny strączkowe, orzechy, nasiona, a także owoce i warzywa.

Produkty bogate w potas:

Produkt Zawartość potasu w 100 g
Fasola biała, sucha  1188
Soja, sucha 2132
Morele suszone  1666
Orzechy pistacjowe 1090
Dynia, pestki 810
Awokado 600
Migdały 778
Soczewica czerwona, sucha 874


Potas w tabletkach – kiedy warto rozpocząć suplementację?

Suplementacja potasu preparatami w postaci tabletek lub innych form jest zalecana jedynie w przypadkach, gdy istnieje medyczna potrzeba zwiększenia jego poziomu w organizmie lub gdy istnieje ryzyko jego niedoboru.

Suplementację potasu należy rozważyć: 

  • w przypadku niedoboru potasu (hipokaliemia) potwierdzonego wynikami badania krwi;
  • podczas stosowania leków moczopędnych - diuretyki zwiększają wydalanie potasu przez nerki, zwiększając tym samym ryzyko niedoboru tego pierwiastka;
  • u osób z chorobami przewodu pokarmowego, takimi jak choroba Leśniowskiego-Crohna czy zespół jelita drażliwego, które mogą utrudniać wchłanianie potasu z pożywienia;
  • u osób regularnie uprawiających intensywny wysiłek fizyczny lub pracujących w warunkach gorąca, u których może dochodzić do nadmiernej utraty potasu przez pot;
  • w przypadku zaburzeń rytmu serca lub arytmii - w takich przypadkach, suplementacja potasu może być stosowana jako część leczenia.

Choć potas dostępny jest w aptekach również bez recepty, decyzja o rozpoczęciu suplementacji powinna być zawsze podejmowana pod nadzorem lekarza, który na podstawie odpowiednich badań i wywiadu medycznego oceni rzeczywistą potrzebę, oraz dobierze odpowiednią dawkę i formę preparatu potasowego. Nadmiar potasu w organizmie może prowadzić do równie poważnych komplikacji co jego niedobór.

Nadmiar potasu

Samodzielna, niepodparta badaniami stężenia potasu we krwi suplementacja tego pierwiastka może prowadzić do hiperkaliemii, stanu, który zakłóca normalną funkcję mięśni i nerwów, szczególnie wpływając na mięsień sercowy. O nadmiarze potasu w organizmie świadczyć może między innymi spowolnienie akcji serca (bradykardia), osłabienie lub porażenie mięśni, a także uczucie mrowienia i drętwienia kończyn. Na hiperkaliemię szczególnie narażone są osoby z problemami w funkcjonowaniu układu wydalniczego, ponieważ ich nerki mogą nie być w stanie skutecznie usuwać nadmiaru potasu z organizmu. Dlatego ważne jest monitorowanie spożycia potasu i utrzymanie jego poziomu w zdrowych granicach. 

Jak obniżyć potas domowymi sposobami

Hiperkaliemia może stanowić poważne zagrożenie dla życia, wymagające natychmiastowej interwencji medycznej. Jeśli badanie potasu potwierdziło nadmiar tego pierwiastka w organizmie, lekarz może zastosować leki zmniejszające jego stężenie oraz środki moczopędne, które pomogą w usuwaniu nadmiaru potasu z organizmu. Farmakoterapię warto wzmocnić domowymi metodami. Domowe sposoby na obniżenie poziomu potasu obejmują przede wszystkim włączenie do diety produktów o niskiej zawartości tego minerału i unikanie lub ograniczenie spożycia produktów bogatych w potas. Dieta ubogopotasowa powinna opierać się zatem na chudym mięsie, rybach, nabiale i produktach zbożowych. Sięgając po owoce, należy wybierać te o niskiej zawartości potasu, takie jak jabłka, maliny czy truskawki, natomiast warzywa należy spożywać wyłącznie po ugotowaniu, stosując dodatkowo metodę podwójnego gotowania bez użycia soli.


PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ

Wzdęcia brzucha – objaw przejedzenia, nietolerancji pokarmowej, a może groźnego dla zdrowia schorzenia? Jakie są domowe sposoby i dostępne bez recepty leki na wzdęcia?
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Wzdęcia brzucha – objaw przejedzenia, nietolerancji pokarmowej, a może groźnego dla zdrowia schorzenia? Jakie są domowe sposoby i dostępne bez recepty leki na wzdęcia?

Wzdęcia brzucha to powszechny problem, który choć zazwyczaj nie stanowi poważnego zagrożenia dla zdrowia, może znacząco wpływać na komfort życia. Wzdęcia wynikają z nadmiaru gazów w jelitach, co najczęściej wiąże się z uczuciem rozdęcia, pełności i bólem brzucha. Aby móc skutecznie radzić sobie nadmiarem gazów warto poznać przyczyny, metody leczenia oraz domowe sposoby na wzdęcia. Wzdęty brzuch przyczyny Wzdęty brzuch to nieprzyjemny objaw będący wynikiem między innymi nadmiernej ilości gazów w jelitach, nietolerancji pokarmowych, problemów z trawieniem, zatrucia czy infekcji oraz zaparć. Wzdęcia mogą towarzyszyć także chorobom układu pokarmowego, a w przypadku kobiet – problemów ginekologicznych. Wzdęty brzuch po jedzeniu Nieprawidłowa, ciężkostrawna dieta bogata w gazotwórcze bądź tłuste produkty oraz spożywanie posiłków w pośpiechu to czynniki, które mogą prowadzić do wzdęć po jedzeniu Połykanie powietrza podczas jedzenia, picia, żucia gumy lub rozmawiania może prowadzić do wzdęć. Niektóre produkty spożywcze mogą powodować nadprodukcję gazów w przewodzie pokarmowym. Do produktów gazotwórczych należą między innymi fasola, kapusta, brukselka, cebula, brokuły, gazowane napoje i produkty mleczne. Wzdęcia po jedzeniu mogą wywoływać także nietolerancje pokarmowe — nietolerancja laktozy może powodować wzdęcia po spożyciu produktów mlecznych, a nietolerancję fruktozy może powodować trudności w trawieniu niektórych owoców, warzyw i słodzików. Spożywanie dużych ilości jedzenia podczas jednego posiłku może wpływać na czas trawienia i prowadzić do wzdęć. Nadmiar tłuszczów może opóźniać opróżnianie się żołądka, co może powodować wzdęcia. Brzuch jak balon — choroby "Brzuch jak balon" to określenie używane dla opisania wzdęcia lub dyskomfortu w okolicach brzucha. Uczucie to może być związane z różnymi schorzeniami, takimi jak IBS, choroba  Leśniowskiego-Crohna, zaparcia, zapalenie jelita czy infekcje. Zespół jelita drażliwego (IBS) to schorzenie przewodu pokarmowego, które może powodować wzdęcia, ból brzucha, zmiany w rytmie wypróżnień i inne problemy trawienne. Choroba Leśniowskiego-Crohna to przewlekła choroba zapalna jelit, która może objawiać się między innymi wzdęciami, bólami brzucha i biegunką. Osoby cierpiące na celiakię mogą doświadczać wzdęć po spożyciu pokarmów zawierających gluten. Zaparcia i nagromadzenie kału w jelitach może prowadzić do uczucia wzdęcia. Zapalenie jelita grubego, zwłaszcza w postaci wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, może objawiać się bólami brzucha, wzdęciami i biegunką. Bakteryjne lub wirusowe infekcje jelitowe mogą powodować wzdęcia, biegunki i inne objawy ze strony układu pokarmowego. Wzdęty brzuch przyczyny ginekologiczne Spuchnięty brzuch u kobiet może mieć swoje źródło również w problemach ginekologicznych.  Zespół policystycznych jajników (PCOS) to powodujące wzdęcia brzucha schorzenie charakteryzujące się obecnością torbieli na jajnikach. Endometrioza to choroba ginekologiczna, w której przebiegu komórki podobne do błony śluzowej macicy rosną poza nią. Może to powodować wzdęcia i ból brzucha oraz problemy z układem trawiennym. Torbiele jajnika - duże torbiele mogą powodować niewielkie powiększenie brzucha i uczucie wzdęcia. Mięśniaki macicy to rosnące w macicy guzy, które w zależności od ich rozmiaru i położenia, mogą powodować uczucie pełnego brzucha. Niedrożność jajowodów może prowadzić do wzdęć i wywoływać uczucia rozpierania. Ciąża pozamaciczna rozwijająca się najczęściej w jajowodzie, może powodować wzdęcie i ból brzucha. Zakrzepica w okolicach miednicy może wpływać na krążenie krwi i powodować wzdęcia i zaparcia. Niektóre kobiety mogą doświadczać wzdęć na skutek zmian hormonalnych związanych z cyklem menstruacyjnym. Kobieta doświadczająca wzdęć brzucha w połączeniu z innymi objawami, takimi jak ból, nieregularne krwawienia, trudności w oddawaniu moczu czy zmiany w cyklu menstruacyjnym, powinna niezwłocznie skonsultować się z lekarzem ginekologiem. Diagnostyka ginekologiczna, w tym badania obrazowe, badania krwi i inne, może być konieczna w celu zidentyfikowania przyczyny problemu i ustalenia odpowiedniego leczenia.

czytaj
Adaptogeny - naturalne wsparcie w walce ze stresem
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Adaptogeny - naturalne wsparcie w walce ze stresem

Życie w ciągłym stresie, nadmiar obowiązków i brak czasu na regenerację mogą odbić się negatywnie na zdrowiu i samopoczuciu. Poszukując naturalnych sposobów na wsparcie organizmu w walce z codziennymi wyzwaniami, warto sięgnąć po adaptogeny – rośliny i zioła, które zwiększają odporność na stres, poprawiają koncentrację i przywracają równowagę emocjonalną. Znajomość adaptogenów oraz sposobu ich działania pomoże świadomie wprowadzić je do diety oraz odkryć ich potencjał w naturalnym wspieraniu zdrowia. Adaptogeny co to? Adaptogeny to naturalne substancje pochodzenia roślinnego wykorzystywane od wieków w medycynie ajurwedyjskiej i chińskiej. Ich działanie polega na wzmacnianiu odporności na czynniki stresogenne, zarówno fizyczne, jak i psychiczne, ponadto pomagają zwiększyć energię, poprawić koncentrację oraz wspierać układ odpornościowy. 

czytaj
Wypadanie włosów u mężczyzn – przyczyny łysiny, rodzaje łysienia i sposoby leczenia
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Wypadanie włosów u mężczyzn – przyczyny łysiny, rodzaje łysienia i sposoby leczenia

Choć wypadanie włosów i łysienie może być postrzegane jako naturalna konsekwencja starzenia się, dla wielu mężczyzn stanowi to istotny problem emocjonalny, prowadzący do utraty pewności siebie i zakłócenia postrzegania własnej atrakcyjności. Znajomość przyczyn problemu oraz umiejętność rozpoznania rodzaju łysienia może pomóc w doborze odpowiedniej kuracji, która zahamuje proces utraty włosów, wzmocni cebulki i będzie stymulować porost nowych kosmyków. Dlaczego wypadają włosy? Przyczyny łysienia u mężczyzn Do najczęściej wymienianych powodów utraty włosów u mężczyzn wymienia się geny, hormony, starzenie, stres, a także choroby dermatologiczne, nieprawidłowe nawyki pielęgnacyjne i niehigieniczny tryb życia.  Najczęstszą przyczyną łysienia u mężczyzn jest dziedziczność. Hormony, zwłaszcza dihydrotestosteron (DHT), odgrywają istotną rolę w łysieniu u mężczyzn. DHT może powodować, że włosy stają się cieńsze i słabsze, a w rezultacie prowadzić do wypadania włosów. Wraz z wiekiem u wielu mężczyzn obserwuje się naturalne przerzedzenie włosów. Proces ten może być przyspieszony przez inne czynniki, takie jak genetyka czy zmiany hormonalne. Silny stres może wpływać na funkcjonowanie organizmu, w tym również na zdrowie włosów. Stres może prowadzić do nadmiernego wypadania włosów u mężczyzn. Dieta uboga między innymi w żelazo, cynk czy witaminy z grupy B, może prowadzić do osłabienia włosów. Niektóre choroby skóry głowy, takie jak łupież, łuszczyca czy zapalenie mieszków włosowych, mogą powodować wypadanie włosów u mężczyzn. Palenie papierosów może wpływać na krążenie krwi w skórze głowy i prowadzić do osłabienia włosów oraz ich wypadania. Częste stosowanie preparatów do stylizacji włosów, takich jak żele czy lakiery, może przyczynić się do uszkodzenia kosmyków.

czytaj
Infekcje pochwy – rodzaje, diagnostyka i leczenie
Ewa Rutkowska-Król

Ewa Rutkowska-Król

Redaktor naczelna

Infekcje pochwy – rodzaje, diagnostyka i leczenie

Infekcje intymne dotykają kobiet w różnym wieku. Mogą być spowodowane przez różne czynniki, w tym przez drożdżaki, bakterie, wirusy oraz inne mikroorganizmy. Każdy rodzaj infekcji charakteryzuje się unikalnymi objawami i wymaga specyficznego podejścia terapeutycznego. Znajomość przyczyn infekcji pochwy może uchronić przed ich nawrotami, a umiejętność szybkiego rozpoznawania objawów pozwoli niezwłocznie wdrożyć odpowiednie postępowanie i skuteczne leczenie. Rodzaje i objawy kobiecych infekcji intymnych Infekcje intymne u kobiet mogą być spowodowane różnymi czynnikami, w tym drożdżakami, bakteriami lub wirusami.  Grzybica pochwy Grzybica pochwy, znana również jako kandydoza lub drożdżyca pochwy, jest bardzo częstym schorzeniem spowodowanym nadmiernym wzrostem grzybów z rodzaju Candida, najczęściej Candida albicans. Objawy grzybicy pochwy obejmują białe, gęste, serowate upławy, świąd i pieczenie w okolicy pochwy, łechtaczki oraz warg sromowych, a także zaczerwienienie i bolesny obrzęk wokół narządów płciowych. Bakteryjne zapalenie pochwy – waginoza bakteryjna Bakteryjne zapalenie pochwy to stan zapalny spowodowany zaburzeniem naturalnej równowagi bakteryjnej w pochwie. W przypadku waginozy bakteryjnej dochodzi do wzrostu liczby szkodliwych bakterii względem korzystnych bakterii głównie Lactobacillus, co prowadzi do infekcji.  Objawy bakteryjnego zapalenia pochwy mogą obejmować obfite, rzadkie upławy o szarej, białawej lub zielonkawej barwie, często o charakterystycznym rybim zapachu, świąd i pieczenie, szczególnie także podczas oddawania moczu, a także zaczerwienienie i obrzęk okolic narządów płciowych. Wirusowe infekcje pochwy Wirusowe infekcje pochwy to rodzaj infekcji przenoszonych drogą płciową, do których należą między innymi opryszczka genitalna (herpes genitalis) i wirus brodawczaka ludzkiego (HPV). Objawami opryszczki genitalnej są najczęściej pęcherzyki i owrzodzenia w okolicy genitaliów, ból, świąd, pieczenie lub mrowienie w obszarze zainfekowanym. Mogą wystąpić także objawy ogólne, takie jak gorączka, bóle mięśniowe i zmęczenie. Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) natomiast objawia się występowaniem małych, miękkich grudek lub narośli w okolicy genitaliów lub odbytu, czasami mogą pojawić się krwawienia podczas stosunku płciowego.  Wirusowe infekcje pochwy mogą prowadzić do poważnych komplikacji, dlatego ważne jest stosowanie odpowiednich metod zapobiegania, takich jak unikanie przypadkowych kontaktów seksualnych, korzystanie z prezerwatyw podczas stosunku płciowego i regularne badania kontrolne.

czytaj